Wildebijen.nl |
geslacht: |
Houtbijen
|
 Blauwzwarte houtbij op tuinboon Xylocopa violacea (v) ©foto: Ben Tinnemans Susteren 2013  Blauwzwarte houtbij (man) ©foto: Joey van Geldere Hellendoorn 2017 
Blauwzwarte houtbij op pronkboon ©foto: Marjo Hermans Valkenburg 2015  ©foto: Jel Oepts juli 2019 Alkmaar  Laatste waarneming: 13 oktober 2019 Winterswijk � foto: Wim te Riet  |
| Omschrijving: De Blauwzwarte houtbij is vanwege de grote afmeting (het is de grootste bij van Nederland) maar ook vanwege de kleur gemakkelijk in het veld te herkennen. Kleur zwart, ook de vleugels zeer donker met een duidelijke violetblauwe glans. Mannetje met geelbruine ring voor de iets geknikte antennentop. Op zonnige plekken met nestmogelijkheden (dood hout). Het is een zuidelijke soort die voor het eerst in 1908 in in Zuid-Limburg werd gevangen. Beide seksen overwinteren, vaak gezamenlijk, in boomstammen of andere holtes en paren in het voorjaar. Het vrouwtje knaagt een nestgang in afgestorven, maar toch nog vast hout, dat op een zonnige plek ligt. Tussenwandjes van de broedcellen worden uit houtsnippers gemaakt. Geschikte bomen: lariks, pruim, kers en berk. Van ei tot volwassen dier duurt circa 7 tot 8 weken. Nectar wordt verkregen van diverse planten waarbij - net als hommels - de blauwzwarte houtbij desnoods aan de achterkant van de kelkbuis een gaatje in de bloem knaagt. De laatste jaren wordt deze grote bij op meerdere plekken waargenomen (zie kaart). In 2015 waren er negen waarnemingen, in 2017 meer dan twintig. Toch kwalificeert de Rode Lijst deze bij als bedreigd, omdat de huidige waarnemingen achterblijven bij die uit 1940-1955. In 2018 waren er 23 waarnemingen met foto. Voor het eerst in de provincie Flevoland (Almere & Emmeloord) en in de stad Amsterdam. Dit jaar lijkt een top jaar te worden! In de eerste helft van 2019 waren er al 23 waarnemingen. De eerste was op vrijdag 15 februari - in een periode met enkele warme dagen - was een lauwzwarte houtbij zich in de zon aan het opwarmen vanuit de haven van Vlissingen. Wakker geworden uit zijn 'winterslaap'. Daarna volgden vele waarnemingen. Opvallend was het aantal waarbij de bij nectar/stuifmeel haalde op klokjes, op campanula. Leuk was de waarneming van Volkskrantcolumnist Caspar Janssen. Hij doet (artikel verslag van het insectenleven op zijn kleine stadsbalkon in Amsterdam. Het tweede halfjaar begon met een waarneming in het stadspark van Alkmaar. Stadsparken hebben een belangrijke functie: als groene long van de stad. Maar ook recreatief is het belangrijk: je kan er genieten van bijen. Annemarie van Bijsterveld had de hele zomer al een nest op haar terrein, in een door een bonte specht beschadigde wilg. Ook in de maand oktober nog regelmatig een waarneming: in Veldhoven en Winterswijk. Determinatiekenmerk: Voorvleugel cel S3 is groter dan cel S1.   | |||
 video Blauwzwarte houtbij in Deurne ©Emmy Augustus - van Deursen |
|||
 |
 |
 |
| gezien op planten: | Donkere akelei Japanse anemoon Tuinboon Slangenkruid Witte dovenetel Klaproos Afrikaantjes Wilde kamperfoelie Ezelsoor Zeepkruid Veldlathyrus Brede lathyrus Pronkboon Vlambloem Monnikspeper Krokus Rozemarijn Scharlei Echte salie IJzerhard Nachtschone Blauwe regen Vleugeltjesbloem Hemelsleutel Vlinderstruik Bossalie Rimpelroos Doornappel Paarse dovenetel Campanula spp Gele lis |
Aquilegia atrata Anemone hupehensis Vicia faba Echium vulgare Lamium alba Papaver spp Tagetes spp Lonicera periclymenum Stachys byzantina Saponaria officinalis Lathyrus pratensis Lathyrus latifollius Phaseolus coccineus Phlox paniculata Vitex agnus-castus Crocus spp Rosmarinus officinalis Salvia sclarea Salvia officinalis Verbena bonariensis Mirabilis jalapa Wisteria sinensis Polygala myrtifolia Sedum spectabile Buddleja davidii Salvia nemorosa Rosa rugosa Datura stramonium Lamium purpureum Campanula spp Iris pseudacorus |
|
| parasiet: | n.b. |
� verKennemerland.nl/Huib Koel, 2003-2024 Uitleg en gebruikte bronnen |