vorige geslacht naar soort volgend geslacht wildebijen.nl

Wildebijen.nl
Insectenplanten.nl
Wildewespen.nl
Zoek op bijen
Volgend geslacht
Vorige familie
Hulp voor bijen
Last van bijen

geslacht:

familie:
sub-familie:
genus:
nummer:

aantal soorten:
waarvan in gids:
vliegtijd:
op Rode Lijst:

uitspraak:

Zandbijen
Fabricius, 1775
Andrenidae
Andreninae
Andrena
021

78
56
maart t/m oktober
41 soorten (53%)

Andr e na




Andrena fulva
op perzikbloem, Huis te Manpad




Stuifkuil met nestgaten
© foto's: Huib Koel

Omschrijving:
Met 78 bekende exemplaren zijn de Zandbijen, de Andrena's, de grootste groep van de Nederlandse Wilde bijen. In België komen bijna 100 soorten zandbijen voor. Specifieke vliegtijd-kenmerken voor de groep zijn dan ook niet te geven: enkele vliegen op het moment dat de wilgen beginnen uit te lopen (grijze zandbij), anderen komen pas te voorschijn in het midden van de zomer (heidezandbij). Sommigen zijn pioniers onder de insecten, anderen worden vaak gezien in stadstuinen en zijn dus eerder cultuurvolgers.

Enkele maken nesten verticaal in de grond, anderen hebben een zand- of leemwal nodig om een nest horizontaal te maken.Wat ze wel gemeen hebben is een vrij korte tong en verzamelharen voor het transport van stuifmeel aan de achterpoten. De voorvleugels van zandbijen hebben 3 submarginale cellen en slechts een zeer zwak gebogen basale ader (loopt schuin van het midden tot aan de rand van de vleugel).

Binnen de Andrena's is nog een onderscheid te maken tussen de dwergzandbijtjes (minutula-groep), zandbijtjes niet groter dan circa 8 á 9 milimeter en de overige zandbijen. De vrouwtjes van deze laatste groep zijn meestal groter dan 11 milimeter.

Soorten/species: Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Zeldzaamheid Nummer
RL: gevoelig Blauwe zandbij Andrena agilissima zeer zeldzaam 021001
RL: verdwenen Matte dwergzandbij * Andrena alfkenella verdwenen 021002
  Geriemde zandbij Andrena angustior zeldzaam 021003
RL: bedreigd Donkere wilgenzandbij Andrena apicata zeldzaam 021004
RL: bedreigd Zilveren zandbij Andrena argentata zeldzaam 021005
  Witbaardzandbij Andrena barbilabris algemeen 021006
  Tweekleurige zandbij Andrena bicolor algemeen 021007
RL: kwetsbaar Donkere rimpelrug Andrena bimaculata zeldzaam 021008
  Meidoornzandbij Andrena carantonica algemeen 021009
RL: verdwenen Goudstaartzandbij * Andrena chrysopyga verdwenen 021010
  Goudpootzandbij Andrena chrysosceles algemeen 021011
  Asbij Andrena cineraria algemeen 021012
  Zwart-rosse zandbij Andrena clarkella algemeen 021013
RL: ernstig bedreigd Boszandbij * Andrena coitana zeer zeldzaam 021014
RL: verdwenen Rimpelsnuit * Andrena combinata verdwenen 021015
RL: verdwenen Gewone klokjeszandbij Andrena curvungula verdwenen 021016
  Kruiskruidzandbij Andrena denticulata vrij zeldzaam 021017
RL: verdwenen Kruisbloemzandbij * Andrena distinguenda verdwenen? 021018
  Wimperflankzandbij Andrena dorsata algemeen 021019
RL: bedreigd Zadeldwergzandbij * Andrena falsifica zeer zeldzaam 021020
RL: gevoelig Eikenzandbij Andrena ferox zeer zeldzaam 021021
  Grasbij Andrena flavipes algemeen 021022
  Heggenrankbij Andrena florea vrij zeldzaam 021023
  Gewone rozenzandbij Andrena fucata vrij zeldzaam 021024
  Vosje Andrena fulva algemeen 021025
RL: kwetsbaar Texelse zandbij Andrena fulvago zeldzaam 021026
niet beschouwd Kleine of beemdzandbij * Andrena fulvata in NL sinds 2010 021074
RL: kwetsbaar Sporkehoutzandbij * Andrena fulvida zeldzaam 021027
  Heidezandbij Andrena fuscipes vrij zeldzaam 021028
RL: ernstig bedreigd Gelderse zandbij * Andrena gelriae zeer zeldzaam 021029
RL: kwetsbaar Weidebij Andrena gravida vrij zeldzaam 021030
  Roodgatje Andrena haemorrhoa algemeen 021031
RL: bedreigd Knautiabij Andrena hattorfiana zeldzaam 021032
  Valse rozenzandbij Andrena helvola zeldzaam 021033
RL: kwetsbaar Paardenbloembij Andrena humilis zeldzaam 021034
RL: ernstig bedreigd Noordelijke klaverzandbij * Andrena intermedia zeer zeldzaam 021035
  Donkere klaverzandbij Andrena labialis zeldzaam 021036
  Ereprijszandbij Andrena labiata zeldzaam 021037
niet beschouwd Tweecellige zandbij * Andrena lagopus in NL sinds 2020 021078
  Bosbesbij Andrena lapponica zeldzaam 021038
RL: kwetsbaar Wikkebij * Andrena lathyri zeer zeldzaam 021039
RL: verdwenen Oranje zandbij Andrena marginata verdwenen 021040
  Gewone dwergzandbij Andrena minutula vrij zeldzaam 021041
  Glimmende dwergzandbij Andrena minutuloides zeldzaam 021042
  Lichte wilgenzandbij Andrena mitis zeldzaam 021043
RL: bedreigd Donkere zomerzandbij Andrena nigriceps zeldzaam 021044
  Zwartbronzen zandbij Andrena nigroaenea vrij zeldzaam 021045
  Viltvlekzandbij Andrena nitida algemeen 021046
RL: bedreigd Schermbloemzandbij * Andrena nitiduscula zeer zeldzaam 021047
RL: bedreigd Gebandeerde dwergzandbij * Andrena niveata zeer zeldzaam 021048
niet beschouwd Dageraadzandbij Andrena nycthemera in NL sinds 2014 021073
RL: kwetsbaar Bremzandbij Andrena ovatula vrij zeldzaam 021049
RL: bedreigd Donkere klokjeszandbij Andrena pandellei zeer zeldzaam 021050
RL: bedreigd Koolzwarte zandbij Andrena pilipes zeldzaam 021051
RL: kwetsbaar Glimmende zandbij * Andrena polita zeer zeldzaam 021052
  Vroege zandbij Andrena praecox algemeen 021053
  Fluitenkruidbij Andrena proxima vrij zeldzaam 021054
RL: ernstig bedreigd Breedbanddwergzandbij * Andrena pusilla zeer zeldzaam 021055
RL: bedreigd Roodrandzandbij Andrena rosae zeldzaam 021056
niet beschouwd Roestige zandbij Andrena rufula verschenen 021077
RL: kwetsbaar Roodscheenzandbij Andrena ruficrus zeldzaam 021057
RL: verdwenen Rode zandbij Andrena schencki verdwenen 021058
RL: kwetsbaar Halfgladde dwergzandbij * Andrena semilaevis zeldzaam 021059
RL: verdwenen Roodstaartklaverzandbij * Andrena similis verdwenen 021060
niet beschouwd Lichte zomerzandbij Andrena simillima mogelijk verdwenen 021061
niet beschouwd Vroege doornkaakzandbij Andrena spinigera verschenen 021076
RL: gevoelig Gekielde dwergzandbij * Andrena strohmella zeer zeldzaam 021062
  Witkopdwergzandbij Andrena subopaca algemeen 021063
  Breedrandzandbij Andrena synadelpha zeldzaam 021064
RL: bedreigd Tormentilzandbij Andrena tarsata zeer zeldzaam 021065
RL: verdwenen Zwartflankzandbij * Andrena thoracica verdwenen 021066
  Grijze rimpelrug Andrena tibialis vrij zeldzaam 021067
RL: gevoelig Doornkaakzandbij Andrena trimmerana zeer zeldzaam 021075
  Grijze zandbij Andrena vaga algemeen 021068
RL: bedreigd Variabele zandbij Andrena varians zeldzaam 021069
  Roodbuikje Andrena ventralis vrij zeldzaam 021070
RL: gevoelig Groene zandbij Andrena viridescens zeer zeldzaam 021071
RL: kwetsbaar Geelstaartklaverzandbij Andrena wilkella vrij zeldzaam 021072

*= niet verder beschreven
© verKennemerland.nl/Huib Koel, 2003-2023 Uitleg en gebruikte bronnen